Toplum.exe Çöktü: Aşk, Doğa ve Kodun Hack’lenmiş Geleceği | Sinem Uğurlar

[Cellad12]

“İnsan, artık yalnızca doğanın çocuğu değil; aynı zamanda algoritmanın evladı, kodun kulu, sistem hatasının ta kendisi.”


GİRİŞ: KALBiN RESETLENME EŞİĞİ

1. yüzyılın aşkları, nehir kıyısında mektuplaşan âşıkların değil, fiberoptik kabloların arasına sıkışmış gölgelerin yankısıdır. Kadın ve erkek, artık yalnızca biyolojik bir ikilik değil; toplumsal mühendislik laboratuvarlarında modifiye edilmiş, duyguları yeniden kodlanmış post-organik yazılımlardır. Doğa değişiyor, aşk siliniyor, ilişkiler ise hackleniyor.
   

İçinde bulunduğumuz çağ, bir eşik çağ. Ne gelenekselin tam içinde, ne dijitalin tam dışında. Tıpkı bir yazılımın güncellenirken verdiği “sistem yanıt vermiyor” uyarısı gibi, bireyler de bu yeni gerçeklik karşısında donakalmış durumda.

BÖLÜM I: AŞKIN ALGORİTMASI VE CİNSİYETİN BİT KODLARI

Erkek ve kadın; bu kadim roller, bugünün dünyasında yalnızca performans kodları olarak karşımıza çıkıyor. Judith Butler’ın “toplumsal cinsiyet performanstır” önermesi, bugün bir yazılım satırına dönüşmüş durumda: if gender == male: show power / elif gender == female: show care.

Ama kod bozuldu. Bu düzen çöktü. Artık kadınlar “sistemi root erişimiyle” sorguluyor, erkekler “duygusal veritabanlarına” sızmayı öğreniyor. Aşk ise bu kodların arasında, bir satır yorum gibi silik, ama silinmeye dirençli. Belki de aşk, algoritmanın kaldıramadığı tek anomalidir.

BÖLÜM II: DOĞANIN RESETLENMESİ VE YENİ MİTOLOJİLER

İklim değişikliği, sadece doğayı değil; doğayla ilişkili mitolojileri de yerinden etti. Eskiden bereket tanrıçaları, orman ruhları, ayla ilişkilendirilmiş feminen figürler vardı. Şimdi ise iklim krizinin öfkesini temsil eden dijital tanrılar var: Karbondioksit Kraliçesi, Plastik Okuyan Siborg, Tohumların Veri Bankası.

İnsanlık, doğayı tanrısal bir kutsallık olarak değil, hack’lenebilir bir yazılım olarak görüyor artık. Su akmazsa, bulut bombalanıyor. Tohum vermezse, genetik kodlar yeniden yazılıyor. Fırtına çıkarsa, suçu Tanrı’ya değil, API uyumsuzluğuna atıyoruz.

BÖLÜM III: TOPLUM MÜHENDİSLİĞİ 7.0 — AŞKIN DİSİPLİN ALTINA ALINMASI

Toplum mühendisliği artık Stalin’in, Hitler’in ya da modern sosyal mühendislerin işi değil. Onların yerine UX tasarımcıları, yapay zekâ mühendisleri, algoritma etikçileri aldı. Tinder, Bumble, OkCupid gibi uygulamalar, aşkı sınıflandırıyor: “Beğen, geç, mesaj at.” Aşk bir mühendislik problemi haline geldi: Etkileşim oranı düşükse optimize et, tutku azaldıysa bildirim gönder, ayrılık olduysa öneri ver.

Peki ya ruh? Peki ya tesadüf? Onlar artık sistem dışı bırakıldı. “Sürpriz”, kodu bozar çünkü.

BÖLÜM IV: AŞKIN POST-HÜMANİST MUTASYONU

Fütüristik senaryolarda aşk, insanla yapay zekâ arasında yeniden tanımlanıyor. Bilinç transferi sonrası bedenin ortadan kalktığı dünyalarda, cinsiyet bir yazılım filtresine indirgeniyor. Kadın ve erkek yerine “verici” ve “alıcı”, “yükleyici” ve “yansıtıcı” rolleri doğuyor.

Aşık olmak; artık bir yazılım güncellemesine onay vermek gibi: “Duygusal sisteminiz, bu varlıkla entegrasyonu kabul ediyor musunuz?”

[Evet]
[Hayır]

BÖLÜM V: HACK’LENEMEYEN TEK ŞEY

Her şey değiştirilebilir: cinsiyet, doğa, toplum, hatta aşkın görünümü. Ama aşkın kendisi —o açıklanamaz sıçrama, o frekans çarpışması— hack’lenemez. Çünkü aşk, kodlara sığmaz. Onu tanımlamaya çalıştığınızda, kaçıp gider. Aşk, hata mesajıdır. Sistem boşluğudur. Ve belki de en gerçek olan tek şeydir.

SONUÇ: YANLIŞLIKLA VAR OLAN AŞK

Bu metin bir aşk şarkısı değil. Bir çağ eleştirisi. Bir sistem çöküşü raporu. Bu çağda aşk, artık yanılgı değil; yanlışlıkla var olan bir mucize. Hack’lenmiş doğa, mühendislik ürünü toplum ve yeniden yazılan kimlikler arasında hâlâ bir kalp atıyorsa, bu atımın sesi duyulmalıdır. Çünkü aşk, toplum.exe çöktüğünde bile kendini yeniden yüklemeyi bilen tek yazılımdır.

“Ve seninle karşılaştığımda, bütün sistem durdu.
Gözlerin bir ‘bug’ gibiydi: Her şeyi çökerten.
Ve belki de aşk, bu çöküşte buldu kendini.”